Alan adı, bir web projesinin kaderini belirleyen en erken ve en etkili kararlardan biridir.
Doğru alan adı; markanızın akılda kalıcılığını, SEO performansını, tıklanma oranlarını, reklamlardaki kalite puanını ve hatta hukuki risk seviyenizi doğrudan etkiler.
Üstelik bu karar tek seferlik değildir: Seçtiğiniz isim, uzantı, kayıt kuruluşu, yenileme koşulları ve güvenlik ayarları ile birlikte uzun yıllara yayılan bir yol haritasının omurgasını oluşturur.
Bu kapsamlı rehberde alan adı alırken dikkat edilmesi gereken yedi kritik noktayı; strateji, teknik, hukuki ve finansal boyutlarıyla örnekler eşliğinde ele alıyoruz.
Amacımız, yalnızca “güzel bir isim” bulmanızı sağlamak değil, aynı zamanda sürdürülebilir, ölçeklenebilir ve güvenli bir dijital varlık inşa etmenize yardımcı olmak.
İster yeni bir e-ticaret girişimi, ister bir içerik portalı, ister kurumsal web sitesi planlıyor olun, aşağıdaki başlıklar sizin için sağlam bir kontrol listesi işlevi görecek.
Karar aşamasında duygusal beğeni ile ölçülebilir metrikleri dengelemek gerekir.
Bir isim kulağa hoş gelebilir; ama yazım hatası riski yüksekse, pazarlama maliyetiniz artar.
Tersi durumda, teknik olarak pırıl pırıl bir isim, markanızın hikâyesine hizmet etmeyebilir.
Bu nedenle aşağıdaki başlıkları okurken, her bir madde için “etki, maliyet, risk ve geri dönüş” dörtlüsünü bir tabloya döküp, kendi projeniz özelinde ağırlıklandırmanızı öneririz.
Bu yaklaşım, kararları kişisel zevkten çıkarıp veriyle desteklenen bir çerçeveye oturtur.
Marka Uygunluğu ve İsim Stratejisi
Alan adı seçimi, marka stratejisinin doğal bir uzantısıdır. İyi bir alan adı kısa, telaffuzu kolay, yazımı hatasız ve anlam çağrışımı güçlü olmalıdır.
Örneğin “kahvegeldi.com” sipariş ve hız algısı yaratırken; “kahvekazani.com” ekipman odaklı bir algı kurar. İkisi de doğru olabilir; önemli olan pazarlama konumlandırmanızla uyumdur.
Yazım kolaylığı özellikle mobil kullanıcılar için kritiktir; çift harfler, Türkçe karakterler veya sıkça karıştırılan harf kombinasyonları (ör. “i/ı”, “o/ö”, “u/ü”) kullanıcı kaybına yol açabilir.
Marka koruması için hatalı yazım varyantları (typo domains) ve çoğul/tekil biçimler de değerlendirilebilir. Bu, trafik sızıntısını engeller ve rakiplerin fırsat alanını daraltır.
Ayrıca alan adınızın, ürün gamı genişlerken veya uluslararasılaşırken daraltıcı olmamasına dikkat edin. “ankarahediyelik.com” yerel ölçekte güçlü olabilir; fakat yarın İstanbul’da mağaza açtığınızda genişlemeyi zorlaştırabilir.
Yaratıcı kısaltmaların gücünü hafife almayın: “Getir” gibi tek kelimelik, kısa ve akılda kalıcı bir isim büyük bir avantaj sağlar; fakat benzerini bulamadığınızda, iki kelimelik isimlerde ritim ve uyum (aliterasyon, kafiyelenen heceler) fark yaratır.
Son olarak, alan adınızın sosyal medya kullanıcı adlarıyla tutarlı olması önemlidir; aynı handle’ların boşta olup olmadığını kontrol etmek, ileriye dönük marka bütünlüğünü korur.
Pratik bir test: Seçtiğiniz ismi yüksek sesle söyleyin, bir başkasına telefonda dikte edin ve karşı tarafa yazdırın.
Eğer ikinci bir açıklama yapmadan doğru yazılıyorsa, isim kullanılabilirlik testinden geçmiş sayılır.
Ayrıca isminizle uyumlu bir slogan veya mikro mesaj oluşturmak (ör. “Her gün taze kavrulmuş kahve”) dönüşüm hunisinde yardımcı olur.
İsmin uzama riski taşıyan içerik projelerinde “kısa alan adı + açıklayıcı alt başlık” kombinasyonu verimlidir.
Örneğin “mersi.co” gibi kısa bir alan adı seçip, ana sayfa başlığında konumlandırmayı netleştirebilirsiniz.
Bir diğer ipucu, benzer alan adlarının kayıt durumunu kontrol etmektir; çok sayıda varyant hâlihazırda alınmışsa, gelecekte karışıklık ve hukuki risk artacaktır.
Bu durumlarda daha özgün bir isim aramak uzun vadede daha ucuz ve güvenlidir.
Uzantı Seçimi: .com mu, .com.tr mi, yoksa .io mu?
Uzantı (TLD) seçimi, hedef pazar, hukuki gereksinimler ve kullanıcı algısı açısından kritik sonuçlar doğurur.
Genel olarak .com hâlâ küresel ölçekte en yüksek güven ve aşinalık sunar.
Bununla birlikte .com.tr, Türkiye pazarına odaklanan kurumsal siteler için güven hissini artırır ve yerelleşme sinyali verir.
Teknoloji odaklı girişimler ise .io, .ai, .app gibi sektörel çağrışımı olan uzantıları tercih edebilir; bu uzantılar özellikle yatırımcı ve geliştirici topluluklarında “yenilikçi” algısı yaratır.
Ancak seçim yaparken e-posta teslimatı, kullanıcı algısı ve fiyat/yenileme politikalarını birlikte düşünün.
Bazı yeni uzantılarda yenileme ücretleri beklenmedik biçimde yüksek olabilir; ayrıca kurumsal müşterilerinizin spam filtreleri, alışılmadık uzantılara karşı daha temkinli davranabilir.
Uluslararası büyüme hedefiniz varsa ülke kodlu uzantılar (ccTLD) üzerinden coğrafi hedefleme mantıklı olabilir; ancak çoklu uzantı yönetimi, SSL, yönlendirme ve marka koruması açısından ek operasyon doğurur.
En sağlıklı yaklaşım, ana marka için .com (veya güçlü bir ccTLD) ile yola çıkıp, kritik pazarlarda yerel uzantıları savunma amaçlı satın almaktır.
Uzantı tercihinde e-posta kimliği genellikle gözden kaçar.
Kurumsal müşteriler, tedarikçiler ve bankalar .com veya yerel ccTLD’lere alışkındır; alışılmadık uzantılarla atılan e-postaların bir kısmı filtrelerde daha sık takılabilir.
Projeniz B2B ağırlıklıysa, e-posta teslimat raporlarını erken safhada test edin.
Ayrıca bazı ülke uzantıları gerçek kişi/şirket doğrulaması ister; bu durum güven algısını artırırken satın alma sürecini uzatır.
Marka savunması için ana uzantınızla birlikte en az üç kritik varyantı (.net, .org, yerel ccTLD) alıp tek bir kanonik adrese 301 yönlendirmesi kurmak iyi bir pratiktir.
Kampanya sayfaları, mevsimsel kampanyalar veya offline reklamlar için kısa ve hatırlanması kolay alternatif alan adları (vanity domains) edinmek, tipografi hatalarını azaltır ve ölçümlemeyi kolaylaştırır.
Son olarak, ürününüz mobil uygulamaysa .app gibi HSTS zorunlu uzantılar güvenlik açısından avantajlı olabilir; ama SSL yenileme disiplinini şart koşar.
SEO, Teknik Altyapı ve Registrar/DNS Tercihi
Bir dönem tam eşleşmeli alan adları (EMD) hızlı sıçramalar sağlasa da güncel SEO yaklaşımı, markalaşma ve kullanıcı deneyimine daha fazla ağırlık verir.
Anahtar kelime içeren bir alan adı, konu sinyali üretse de aşırı anahtar kelime yüklü yapılar spam algısı yaratabilir.
Örneğin “enucuzarabaotelotel.com” gibi zor okunur ve yapay görünen isimler, kısa vadede tıklama çekse bile uzun vadede güven erozyonu yaratır.
İdeal denge, markalanabilir bir çekirdeğe hafif bir anahtar kelime dokunuşu eklemektir: “pistachiokitchen.com” gibi.
Ayrıca SEO sadece isimle bitmez: SSL kullanımı, hızlı DNS, düşük gecikme süreleri, WHOIS gizliliği ve istikrarlı uptime gibi teknik faktörler de otorite birikimini etkiler.
Alan adının geleceğe dayanıklılığı da önemlidir; yeni içerik kategorileri eklerken alan adınızın sizi köşeye sıkıştırmaması gerekir.
Bugün yalnızca blog yazıyorsanız ama yarın pazar yeri veya SaaS’e evrilme planınız varsa, isim seçimini bu olasılığı kapsayacak şekilde yapın.
Ürün veya kategori değişimlerinde 301 yönlendirme planı, alt alan adları/alt dizin stratejisi ve canonical etiketleriyle birlikte düşünülmelidir.
Kayıt kuruluşu (registrar) ve DNS sağlayıcısı seçimi ise işin operasyonel bel kemiğidir.
Şeffaf fiyatlandırma, basit panel kullanımı, hızlı destek, çok faktörlü kimlik doğrulama (MFA) ve transfer kolaylığı aradığınız başlıca özellikler olmalıdır.
Yenileme unutulduğunda alan adının redemption dönemine düşmesi ciddi maliyet çıkarabilir; grace period sürelerini ve politika ayrıntılarını önceden okuyun.
DNS tarafında Anycast ağı, düşük TTL değerleri, otomatik DNSSEC, kolay SRV/TXT girişi ve API desteği işinizi hızlandırır.
E-posta doğrulama kayıtları (SPF, DKIM, DMARC) ve altyapı servislerinin kayıtları (MX, CNAME, A/AAAA) için kullanıcı dostu bir arayüz büyük fark yaratır.
Performansı artırmak için CDN ve edge cache çözümleri kullanacaksanız, DNS sağlayıcınızın CDN ile uyumunu ve gecikme metriklerini test edin.
Staging/production ayrımı ve çoklu ortam yönetimi için kayıt kümelerini şablonlayabilmek ise ekipler arası hataları düşürür.
Teknik tarafta, isim seçiminden bağımsız olarak DNS gecikmesini düşük tutmak kullanıcı deneyiminde dramatik fark yaratır.
Site taşıma planı yaparken eski alan adınızdan yenisine geçişte sayfa-bazlı 301 haritası çıkarın; kategori eşleşmeleri, dil varyantları ve medya URL’leri ayrı ayrı planlanmalı.
Aksi hâlde “yumuşak 404” hataları ve parametreli adreslerin boşa düşmesi, tarama bütçesini tüketir.
Ayrıca SPF kaydında “-all” veya “~all” seçimi, DMARC politikasıyla birlikte ele alınmalı; şirket dışında yetkisiz bir servisin adınıza e-posta göndermesi engellenmelidir.
Geliştirici deneyimi için registrar’ın API’si hayat kurtarır: CI/CD boru hattı içinde otomatik alt alan adı açma/kapama, staging ortamına geçici kayıt tanımlama gibi işlemler dakikalar içinde yapılır.
Güvenlik, Sahiplik ve Hukuki Riskler
Alan adının gerçek sahibi kim? Fatura kimin üzerine? Kimler yönetici, kimler teknik kullanıcı? Bunların yazılı ve kanıtlanabilir olması gerekir.
Şirketlerde departman değişiklikleri veya ajans ayrılıkları yaşanır; alan adının bir çalışan ya da ajans hesabında kalması ileride rehine krizlerine yol açabilir.
Bu yüzden alan adını şirket adına açılan, kurumsal e-posta ile doğrulanmış bir hesapta tutun; erişimleri ilke temelli (least privilege) dağıtın ve MFA zorunlu kılın.
Transfer kilidi (Registrar Lock), WHOIS gizliliği, DNSSEC ve registry-registrar kilitleme politikaları etkin olmalıdır.
Ayrıca marka tescil durumunu ve olası itiraz mekanizmalarını (UDRP, URS) önceden araştırın; ihtilaf doğduğunda hızlı hareket edebilmek için evraklarınızı hazır tutun.
Telif ve isim haklarına dikkat: Sektörünüzde bilinen bir markaya yakın isimler hukuki risk taşır; kısa vadede trafik getirse de uzun vadede tazminat ve itibar kaybı doğurabilir.
Gmail, iCloud gibi popüler servis adlarıyla birleşen isimler de phishing şüphesi doğurur; müşteri güvenini zedeler.
E-posta altyapısında DMARC politikalarını “quarantine” veya “reject” seviyesine taşımak, kimlik avı riskini hissedilir biçimde düşürür.
Güvenlik tarafında bir olay senaryosu düşünün: Bir çalışan ayrıldı ve 2FA cihazını iade etmedi.
Eğer erişimler kişiye özel değil, ortak bir hesap üzerinden gidiyorsa, bir hafta sonra panelde kimlik doğrulama krizine uyanabilirsiniz.
Bu riskleri azaltmak için IAM politikasını dokümante edin; kim hangi değişikliği hangi onayla yapar, değişiklikler nasıl kayda alınır, geri alma (rollback) nasıl yapılır net olsun.
Ayrıca alan adı transferine yönelik kimlik avı girişimleri sık görülür; “domain expiration” temalı sahte e-postalara karşı kullanıcılarınızı eğitin.
Hukuki kısımda, benzer isimli bir oyuncunun bulunduğu kategorilerde risk analizi yapın: Aynı sektörde yakın isimler daha yüksek risk taşır, farklı dikeyde ise risk kısmen azalır.
Gerekirse lansman öncesi bir marka vekilinden kısa bir tarama hizmeti almak, milyonluk kampanyaların başında yapılacak en ucuz yatırımdır.
Fiyatlandırma, Yenileme, Gizli Maliyetler ve Ölçeklenebilirlik Planı
Alan adında başlangıç fiyatı kadar yenileme fiyatı da önemlidir. İlk yıl kampanyası cazip olabilir; fakat ikinci yıldan itibaren iki katına çıkan ücretlerle karşılaşabilirsiniz.
Premium isimler veya özel envanterlerde, transfer ve kurtarma (redemption) ücretleri yüksektir; bütçe planına mutlaka dahil edilmelidir.
Ayrıca Whois gizliliği, DNSSEC, gelişmiş DNS paketleri, e-posta yönlendirme, statik barındırma ve SSL gibi hizmetler bazı sağlayıcılarda ek ücretlidir.
Çoklu uzantı savunması yapacaksanız toplam sahip olma maliyeti (TCO) hızla artar; sadece satın alma bedelini değil, yıllık yenilemeleri ve operasyonel yükü birlikte hesaplayın.
Yenileme hatalarını önlemek için otomatik yenilemeyi açın, fakat hatalı kredi kartı, kapanan şirket kartı veya limit sorunlarına karşı çok kanallı uyarı sistemi (e-posta + SMS + Slack) kurun.
Kur dalgalanmaları ve enflasyon ortamında, iki ya da üç yıllık yenileme/uzatma yapmak maliyet avantajı sağlayabilir.
Ölçeklenebilirlik açısından alan adınız tek bir web sitesinden fazlasını taşıyacak mı? Blog, destek merkezi, panel, API, mağaza gibi bileşenler için alt alan adları (blog., help., api., shop.) veya alt dizin yapısı (/blog, /help, /api, /shop) arasında stratejik bir seçim yapmanız gerekir.
Teknik ekipler genellikle alt alan adı üzerinde bağımsız dağıtımı sever; SEO açısından ise tek bir domain altında alt dizinle içerik biriktirmek otoriteyi konsolide eder.
Çok dilli projelerde ccTLD (example.de), alt alan (de.example.com) veya alt dizin (example.com/de) seçeneklerinin her biri farklı operasyon ve SEO sonuçları doğurur.
Marka genişlemesi, yeni ürün hatları ve birleşme/satın alma senaryolarında alan adı portföyünüzü nasıl yöneteceğinize dair bir politika yazın.
“Sunset” edilecek (kapanacak) markalar için 301 takvimi, e-posta yönlendirmeleri ve arşivleme planı önceden belirlenmeli; böylece organik trafik ve müşteri iletişimi zarar görmez.
Maliyet planlamasında üç senaryo kullanışlıdır: “yalın başlangıç”, “büyüyen marka” ve “portföy yöneten şirket”.
Yalın başlangıçta tek uzantı ve temel DNS paketi yeterliyken; büyüyen markada iki-üç uzantı, gelişmiş DNS ve CDN devreye girer.
Portföy yöneten yapıda ise onlarca alan adının yenileme tarihleri, ödeme yöntemleri ve yönlendirmeleri merkezi bir envanter sistemiyle izlenmelidir.
Ölçeklenebilirlik tarafında, alt alan adı ve alt dizin tercihini yalnız SEO’ya göre değil, ekiplerin dağıtım modeline ve gözlemleme (observability) araçlarınıza göre verin.
Birimler bağımsız dağıtım yapacaksa alt alan adı, tek ekip tek depo modeliyle ilerleyecekse alt dizin daha yönetilebilir olur.
Son olarak, kapanacak kampanya alan adları için bir arşiv politikası belirleyin; düzenleyici gereklilikler doğrultusunda log ve e-posta kayıtlarının saklama süresini netleştirin.
Kontrol Listesi ile Karar Verin
Alan adı almak, basit bir satın alma işlemi değil; markanızın kimliği, pazarlama stratejisi, teknik mimariniz ve hukuki risk yönetiminizin kesişim noktasında verilen stratejik bir karardır.
Bu yazıda yedi kritik başlığı; isim stratejisi, uzantı seçimi, SEO ve teknik altyapı, registrar/DNS tercihi, güvenlik ve sahiplik, fiyat/yenileme ve gizli maliyetler ile ölçeklenebilirlik ve gelecek planı başlıkları altında topladık.
Karar sürecinizi hızlandırmak için aşağıdaki kısaltılmış kontrol listesini kullanabilirsiniz:
— İsim: Kısa, akılda kalıcı, yanlış yazıma dayanıklı mı? Sosyal medya kullanıcı adlarıyla tutarlı mı?
— Uzantı: Hedef pazar ve algıyla uyumlu mu? Yenileme maliyetleri sürdürülebilir mi?
— SEO/Teknik: Hızlı DNS, SSL, uptime, e-posta kayıtları ve geleceğe dayanıklılık yeterli mi?
— Registrar/DNS: Şeffaf fiyat, MFA, transfer kolaylığı, DNSSEC ve API desteği var mı?
— Güvenlik/Hukuk: Sahiplik net mi, WHOIS gizliliği açık mı, DMARC politikası güçlü mü, marka tescili incelendi mi?
— Fiyat/Yenileme: Otomatik yenileme, bildirimler ve TCO hesabı yapıldı mı?
— Ölçeklenebilirlik: Alt alan/ad dizin, çoklu dil, birleşme/satın alma ve sunset planları hazır mı?
Doğru alan adı kararını bugün sistematik biçimde alırsanız, yarın ürününüz büyürken altyapınız, pazarlamanız ve marka güvenilirliğiniz aynı ritimde akacaktır.
Özetle, alan adı kararı bir isim bulma egzersizi değil, ürün stratejinizin küçük ama kritik bir parçasıdır.
Küçük görünen tercihlerin (uzantı, registrar, DNS, DMARC) bile müşteri kazanım maliyeti, teslimat oranı ve organik büyüme üzerinde doğrudan etkisi vardır.
Bugün atacağınız sistematik adımlar, yarın yeniden markalama ya da domain taşıma zorunluluğunu ortadan kaldırabilir ve ekibin odağını ürün geliştirmeye kaydırır.
Basit, akıllı, güvenli seçimler daima kazandırır.